De effecten van topsport op je lichaam
Regelmatige lichaamsbeweging helpt niet-overdraagbare ziekten (NCD’s) zoals hartaandoeningen, beroertes, diabetes en borst- en darmkanker, te voorkomen en te behandelen. Het helpt ook overgewicht en obesitas te voorkomen en kan de geestelijke gezondheid, de kwaliteit van leven en het welzijn verbeteren. Maar hoe zit dat met topsport… is dat gezond? Of juist niet?
Hoeveel sporten
Officieel schatten organisaties zoals de WHO dat minstens 150 minuten matige lichamelijke activiteit per week zou moeten worden gedaan. Dit betekent ongeveer 20 tot 25 minuten per dag sporten. Topsport is het beoefenen van een sport op het hoogste niveau, nationaal of internationaal. Het onderscheidt zich van zuiver recreatieve sport en algemene wedstrijdsport doordat de nadruk vrijwel volledig op de prestaties ligt. Maar is deze vorm van topsport wel gezond?
Topsporters en hun gezondheid
Hoewel sporten en bewegen voor mensen over het algemeen alleen de gezondheid verbetert, is topsport per definitie niet direct gezond. Hoewel topsporters proberen hun gezondheid zo goed mogelijk te bewaken om optimaal te kunnen presteren, is het vinden van de juiste balans tussen topsport en gezondheid voor topsporters vaak een lastige zaak.
Over het algemeen worden topsporters goed begeleid op het gebied van hun sport, training , rust en voeding. Toch is er steeds meer bekend over de nadelige effecten van topsport op je lichaam en gezondheid. Topsporters die een duursport beoefenen, zoals bijvoorbeeld marathonlopers, hebben meer blessures door overbelasting. Maar wat minder visueel is, en waar we tot voor kort nog weinig kennis over hadden, is het gevolg van topsport op het hart. Topsport brengt namelijk ook extra belasting van het hart mee, waardoor dat hart wel sterker en beter belastbaar wordt, maar er tijdens het sporten iets meer risico kan zijn op een ritmestoornis. Ook kan de topsporter na zijn of haar carrière in sommige gevallen last krijgen van een vergroot hart, een sporthart. Topsport is dus niet direct gezond voor je en het is daardoor extra belangrijk dat je hier de juiste begeleiding bij zoekt.
Kan te veel sporten slecht voor je zijn?
Als je niet genoeg rust krijgt, kan dat leiden tot slechte prestaties en gezondheidsproblemen. Te lang en te hard trainen kan dan averechts werken. Of topsport gezond is hangt dus af van je trainingsschema en het nemen van genoeg rust.
Symptomen van te veel lichaamsbeweging:
- Niet in staat zijn om op hetzelfde niveau te presteren
- Langere rustperiodes nodig hebben
- Zich moe voelen
- Depressief zijn
- Stemmingswisselingen of prikkelbaarheid hebben
- Moeite hebben met slapen
- Pijnlijke spieren of zware ledematen voelen
- Overbelasting blessures krijgen
- Motivatie kwijtraken
- Vaker ziek/verkouden worden
- Gewicht verliezen
- Angst voelen
Als je veel sport en deze ongezonde topsport symptomen ervaart, is het verstandig om je lichaamsbeweging te verminderen of volledig te rusten gedurende 1 of 2 weken. Vaak is dit alles wat nodig is om te herstellen. Wanneer dit niet zo is, neem dan contact op met je arts of fysiotherapeut.
Hoe herken je dwangmatig sporten
Voor sommige mensen kan lichaamsbeweging een dwang worden. Dit is wanneer lichaamsbeweging niet langer iets is dat je kiest om te doen, maar iets waarvan je voelt dat je het moet doen. Hier zijn enkele tekenen om naar te zoeken:
- Je voelt je schuldig of angstig als je niet beweegt.
- Je blijft sporten, ook als je geblesseerd of ziek bent.
- Vrienden en familie maken zich zorgen over hoeveel u traint.
- Sporten is geen hobby meer. Je slaat werk, school of sociale evenementen over om te sporten.
- Je stopt met menstrueren (vrouwen).
- Dwangmatige lichaamsbeweging kan in verband worden gebracht met eetstoornissen, zoals anorexia en boulimia. Het kan problemen met je hart, botten, spieren en zenuwstelsel veroorzaken.
